Makat Çatlağı (Anal Fissür) Tedavisi

Anal fissür ün diğer bir adı makat çatlağıdır. Bu hastalık, kişinin dışkılama sırasında şiddetli ağrı çekmesine ve tuvalet sonrasında da devam eden ,sanki makatı cam kesiyormuş gibi bir his ile kişinin günlük yaşantısını olumsuz yönde etkilemektedir.

NEDEN OLUR?

Kabızlık sorunu yaşayan kişilerin dışkısının sert ve kalın olmasına bağlı olarak dışkılama sırasında makat azgında küçük çatlamalar meydana gelir.Bu hastalığın oluşmasında beslenme,tuvalet alışkanlığı,tuvalette kalma  süresi  ve ıkınma şiddeti önemli rol oynamaktadır.Anal fissür,akut ve kronik olmak üzere iki gruba ayrılır.Başlangiç döneminde rectoderm gibi nitro gliserinli kremler ile kişi fayda görebilir.Bunun için erken dönem ilk 15 gündür.Bu sürecin ardından hastalık kronikleşmeye başlamaktadır.

HANGİ TEDAVİ YÖNTEMLERİ UYGULANIR?

Kronikleşmiş makat çatlağında hastalara botulinum toksin yada ameliyat seçeneği sunulmaktadır.

Botulinum toksini: Makat bölgesinde spazm halinde olan kasların gevşetilmesi, o bölgenin rahatlaması ve mevcut olan çatlağa sağlıklı kan dolaşımı döndürmesi için uygulanan bir yöntemdir.1 dk içinde uygulanır, kişi anestezi almadan ameliyat korkusu yaşamadan günlük yaşantısına ara vermeden sanki bir aşı olmuş gibi makat çatlağından kurtulmaktadır.

*AMELİYAT(L.I.S.): Bu yöntemde makattaki kas kesilir, gevşetilir. Küçük bir kesi ile yapılır ve dikiş atmak gerekmez. Ameliyat sonrasında dışkı ve gaz kaçırma gibi komplikasyonları olabilecek yan etkileridir. Botulinum toksin da böyle bir şey söz konusu değildir. Bu nedenle botulinum toksin enjeksiyonu uygulaması rahat olduğu için, herhangi bir komplikasyonu olmadığından anal fissür rahatsızlığı olan kişiler tarafından tercih edilmektedir.

ETKİSİ KISA SÜRELİ MİDİR?

botulinum toksin, makattaki kasa enjekte edildiğinde 2 hafta içerisinde kas gevşetmeyi tamamlar. İlaç etkisini yitirdiğinde makatta bulunan çatlak çok öncesinde iyileşmiş olur. Dolayısıyla botulinum toksin etkisinin geçmesi bir daha anal fissürünüz de çektiğiniz ağrı sızıyı çekeceğiniz anlamına gelmez. Bundan sonra tekrar oluşmaması için beslenme alışkanlığı su tüketimi tuvalette kalış ıkınma süresi ve kabızlığa dikkat etmek gerekir.

 

Anal Fissür ( makat çatlağı/yırtığı) nedir? Tedavide neden önceliklidir?

Anal bölgede çatlak ve ya yırtık olmasıdır. Bu bölgenin sık görülen bir hastalığıdır. 30 40 yaşlarda sıklıkla karşımıza çıkar, ancak her yaş ve cinsiyette görülür. Oluşumunda kabızlık nadiren ishal travma yabancı cisimler operasyon ekartasyonları etkilidir.

Hastaların %44 ü hemoroid %33 ü rektal kanama %23 ü ağrı yakınmalarıyla doktora başvurur. Öykülerinde çoğunlukta çok sert ve ağrılı dışkılama söz konusudur. Dışkılama sonucu bazen 1-2 damla taze kanama olabilmektedir. En belirgin bulgu dışkı sonrası ağrı olup hastalar bunu cam, jilet, bıçak kesiği gibi tanımlamaktadırlar. Bazen bu ağrılar 4 5 saat sürebilmektedir.

Muayenesi sıklıkla diz dirsek pozisyonunda ve gözlenerek yapılır. Takiben rektal tuşe ve anoskop ile muayene tanı koymak için yeterlidir. %90 oranında saat 12 %10 oranında saat 6 istikametinde yırtıklar oluşur. Nadirde olsa 2’li hatta 3’lü yırtıklar oluşmaktadır. Genel cerrahi ve proctoloji uzmanları bu işlemi en iyi şekilde yaparlar. Ağrının en önemli sebebi internal sfinkter spazmıdır.(Kapama kası spazmı)

Anal bölge içini simit gibi saran bu kasın spazmı oluşturduğu korkuyla dışkıyı ertelettirir. her erteleme dışkının daha da sertleşmesine ve su oranının düşmesine sebep olur. Tuvalet beğenmeme ve geldiğinde dışkı ertelemede aynı sonuçla kabızlık sebebidir. Oluşan sert dışkı her seferinde fissür hattında tekrarlayan tahribatlar yapar. Akut fissürler zamanla kronikleşirler bu durumda sentiner pili fissür zemini hipertofik papilla dediğimiz üçlü muayene bulgusunu oluşturur.

Tedavi

1)Tıbbı tedavi:

Akut aual fissürlerde uygulanır. Diyetin düzenlenmesi sıvı oranının arttırılması sıcak su oturma banyoları çeşitli kremler pomadlar kabızlık giderici ve spazm çözücü ilaçlar kullanabilirler.

2)Cerrahi tedavi:

Tıbbı tedaviye cevap vermeyen olguların tedavisi için uygulanan yöntemlerdir.

A)Anal dilatasyon

B)Fissürektomi

C)İnternal sfinkterotomi

İlk iki tedavi şekli günümüzde uygulaması çok nadir yöntemlerdir. lateral internal sfinkterotomi operasyonu spinal veya lokal anestezi ile uygulanabilen bir cerrahi yöntemdir.Kanama enfeksiyon azda olsa gaz ve gaita inkontinası gibi kompilikasyonlar görülmektedir.Tedavideki amaç kapama kası spazmını ortadan kaldırmak ve iyileşmesini hızlandırmaktır.

3)Kimyasal sfinkterotomi:

Botunilum toksininin anal bölgede iğnelerle internal sfinkter kası içerisine verilmesi ile kasta 3 4 aylık geçici bir parezi (uyuma felç) hali oluşturulur. Bu lateral internal sfinkterotomi denilen cerrahi işlemin kimyasal olarak gerçekleştirilmesidir. işlem çok kolaydır.

-1 2 dakikada ve kılcal iğneler ile uygulanmaktadır.

-100 i.ü. botilinum toksini tek seansta verilir.

-ağrısız bir işlemdir.

-adalede ki palezi (felç) hali geçicidir. -4 6 ay sonra etkisi tamamen yok olur.

-adale kesilmediği için dışkı ve gaz kaçırma komplikasyonları görülmez

-hastalar süratle islerine ve günlük hayatlarına dönerler.

-anal fissür tedavisinde çok başarılı bir yöntemdir.

Tedavide diğer prensipler:      

Beslenme alışkanlıkları diyetin düzenlenmesi dışkılama alışkanlıklarının düzenlenmesi su ve sulu gıdaların arttırılması asitli ve alkollüler ile acı ekşi tursu baharatlı gıdaların yasaklanması varsa troid hastalıkları ve kabızlık problemlerinin giderilmesi önemlidir.

botulinum toksin sonrasında sıcak oturma banyoları verilecek onarım kremleri, yara iyileşmesini hızlandıracak ve hızla sonuç almasına yardımcı olacak unsurlardır.